ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း
ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးဝႆႉ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း၊ ၽူႈမၢႆ ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ၊ ၶူးသွၼ်၊ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း၊ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ဝႆႉ။ ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ တေလႆႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈပေႃႇလသီႇႁူင်းႁဵၼ်း၊ ပိူင်ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ၼႃႈၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း တႃႇပူၵ်းပွင်ႁူင်းႁဵၼ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။
ပုၼ်ႈၽွၼ်း၊ ၼႃႈၵၢၼ်
5.1. ပုၼ်ႈၽွၼ်း လႄႈ ၼႃႈၵၢၼ် ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း
- ၸတ်းလွၵ်းၶၢဝ်းယၢမ်းသွၼ် လႄႈ ၶူးသွၼ်ၸွမ်းၽႃသႃ
- ၸွမ်းထတ်းၵၢၼ်ႁဵၼ်း လုၵ်ႈႁဵၼ်း
- ဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လိူၼ် ၊ ပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ
- တမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း တႃႇတွပ်ႇလိၵ်ႈ၊ ထတ်းလိၵ်ႈ
- ၵၢၼ်ၵပ်းသၢၼ်
- ၵပ်းသၢၼ် ၽူႈမီးပုၼ်ႉၽွၼ်း လွင်ႈၶႅၵ်ႇတေၶိုၼ်ႈမႃးသွၼ်
- ၵပ်းသၢၼ် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းပၢင်သဝ်း
- ၵပ်းသၢၼ်ပၼ်တႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်းၽိုၵ်းၵၢၼ်
5.2. ၽူႈမၢႆ
- ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၸွႆႈ ၶေႃႈမုၼ်း ၼႂ်းၵၢၼ်သွၼ်
- ၵၢၼ်လုမ်း (တၢင်ႇလိၵ်ႈ၊ ၶဝ်ႈသၢၼ်)
- ၵဵပ်းမၢၵ်ႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း (ႁူဝ်ႁုပ်ႈ)
- ၵဵပ်းလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၶူးသွၼ်
- ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ပိုၼ်းတူဝ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း
- ၵုမ်းထိင်း ၸၢၵ်ႈထုၵ်ႈလိၵ်ႈ လႄႈ ထုၵ်ႈလိၵ်ႈ
- ႁဵတ်းသဵၼ်ႈမၢႆၶူဝ်းၶွင်ႁူင်းႁဵၼ်း
- ၵဵပ်းသိမ်းဝႆႉၶေႃႈမုၼ်း ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵၢၼ်သွၼ်
- ႁဵတ်းသဵၼ်ႈမၢႆလုၵ်ႈႁဵၼ်း၊ ပိုၼ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း၊ မၢတ်ႈမၢႆဝႆႉလွင်ႈတူင်ႉၼိုင် လုၵ်ႈႁဵၼ်း
5.3. ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း
- ၸတ်းပၼ်၊ တူၺ်းထိုင်လွင်ႈယူႇ၊ ၵိၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်း
- ၽႅၼ်၊ ၸတ်း၊ ထတ်း လွင်ႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း
- ဢွၼ်ႁူဝ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင် ၼွၵ်ႈႁွင်ႈႁဵၼ်း
- မၢတ်ႈမၢႆဝႆႉ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်၊ ၾိင်ႈယၢမ်ႈ၊ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၼွၵ်ႈႁွင်ႈႁဵၼ်း
- ယိပ်းငိုၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း၊ ငိုၼ်းၵႃႈၽၵ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း
- ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းသေ ႁဵတ်းလွင်ႈလိုမ်ႈလႆႇမူတ်းသႂ် ႁူင်းႁဵၼ်း
5.4. ၶူးသွၼ်
- ၶူးသွၼ် တေႃႇလွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်သွၼ် လႄႈ ၵၢၼ်သွၼ်
- ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်သွၼ်သေ သူင်ႇထိုင်ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းထတ်း ႁႂ်ႈၶိုတ်းတၼ်း ။
- ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်သွၼ် ၸွမ်းၼင်ႇလွၵ်းၶၢဝ်းယၢမ်းသွၼ် ဢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းတမ်း ဝၢင်းပၼ် ။
- ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶိူင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈၵၢၼ်သွၼ် ႁႂ်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈ လႄႈ ႁႂ်ႈမီးၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်း လီ တေႃႇၵၢၼ်သွၼ် ။
- ထတ်း၊ ပၼ်မၢတ်ႈ ၵၢၼ်ႁိူၼ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်သေ သူင်ႇပၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶိုၼ်း ႁႂ်ႈၶိုတ်း တၼ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ။
- ပွင်ႇလႅင်းပၼ် ႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းလႆႈႁပ်ႉႁူႉယိူင်းဢၢၼ်းၵၢၼ်သွၼ် လႄႈ လွင်ႈမုင်ႈ မွင်းၵၢၼ်သွၼ် ႁႂ်ႈၸႅင်ႈလႅင်း။
- ၸႂ်ႉတိုဝ်းပပ်ႉၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵၢၼ်သွၼ် လႄႈ ၶေႃႈမုၼ်းၵၢၼ်သွၼ် ႁႂ်ႈသၢင်ႇထုၵ်ႇ မီးၽွၼ်းလီ တေႃႇၵၢၼ်သွၼ် လႄႈ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် ။
- သွၵ်ႈႁႃလဵပ်ႈႁဵၼ်း ထႅမ်ၼမ်ႉၵတ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇ၊ လွၵ်းလၢႆးသွၼ် တႃႇပိုတ်ႇပၢင်ႇ ပၼ်တၢင်းႁူႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႃႇသေႇ။
- ပၼ်မၢတ်ႈ၊ ၵဵပ်းမၢတ်ႈၵၢၼ်ႁဵၼ်း လုၵ်ႈႁဵၼ်း ။
- ၶူးသွၼ် တေႃႇႁွင်ႈႁဵၼ်း
- ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈၸႂ်ႉ ၼႂ်းၵၢၼ်ႁဵၼ်း ႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းလီ တေႃႇၵၢၼ်ႁဵၼ်း ။
- တၼ်းၶိုတ်းၶၢဝ်းယၢမ်းသွၼ် ။
- သၢင်ႈတူင်ႇဝူင်းၵၢၼ်ႁဵၼ်း ဢၼ်ၽဵင်ႇပဵင်း၊ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၵူႈၵေႃႉ မီးတိုဝ်ႉတၢင်း၊ မီးသုၼ်ႇႁူမ်ႈ၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅၵ်ႇၽႄ တေႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၼႂ်းႁွင်ႈႁဵၼ်း ။
- ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢၼ်သွၼ် ႁႂ်ႈမီးၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ တႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း ။
- မိူဝ်ႈပၼ်ၵၢၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် ႁဵတ်းယဝ်ႉ တူဝ်ႈ ။
- ၶႆႈၸွမ်းတူၺ်း ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်လႆႈတမ်းဝၢင်းဝႆႉပၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း ။
- ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပၼ်ၵၢၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း ဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇတင်းၵၢၼ်သွၼ် ။
- မိူဝ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် မႃးဢၢပ်ႈၵၢၼ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈထတ်းတူၺ်း၊ ပၼ်ၶေႃႈၼႄႉ ၼမ်းသေ ပၼ်မၢၵ်ႉၵႂႃႇ ႁႂ်ႈသၢၵ်ႇထုၵ်ႇ ။
- ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၸၢမ်းၼမ်ႉၵတ်ႉ ႁႂ်ႈမႅၼ်ႈၸွမ်းငဝ်းလၢႆး လႄႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း သၢင်ႇထုၵ်ႇ ။
- ၶူးသွၼ် တေႃႇၶူးသွၼ်ႁူမ်ႈၵၢၼ်
- ႁူမ်ႈသၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၶဝ်ႈတိၼ်ၶဝ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်း ၶူးသွၼ်ႁူမ်ႈၵၢၼ် လႄႈ ၽူႈပွင်ၵၢၼ် တႃႇပုၼ်ႈပၢင်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း။
- တူဝ်ႈတၼ်းၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၶူးသွၼ်ႁူမ်ႈၵၢၼ် လႄႈ ၽူႈပွင်ၵၢၼ် တႃႇသေႇ။
- သၢင်ႈတူင်ႇဝူင်းဢၼ်မီး လွင်ႈပိုတ်ႇပၢင်ႇ၊ သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်တင်း ၶူး သွၼ်ႁူမ်ႈၵၢၼ် လႄႈ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း။
- ပိုၼ်ၽႄပၼ်တၢင်းႁူႉ လႄႈ တူဝ်ထူပ်း ၼင်ႇႁိုဝ်ၶူးႁူမ်ႈၵၢၼ်တေလႆႈႁဵၼ်းႁူႉ ပူၵ်းပွင်တူဝ်ၵဝ်ႇ။
- ၶူးသွၼ် တေႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း
- ၵပ်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်လီလီ။
- သၢင်ႈလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၸမ်ႈၸႂ်လီ တင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း။
- ပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇလီတႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း။
- တင်ႈၸႂ်ထွမ်ႇသဵင်ၵၢင်ၸႂ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း လႄႈ တုမ်ႉတွပ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းႁႂ်ႈသၢင်ႇထုၵ်ႇ။
- ပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်၊ မူၼ်ႉမႄးပၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း။
- သၢင်ႈပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း ႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် လႆႈႁဵၼ်းႁူႉ။
- သၢင်ႈတူင်ႇဝူင်းႁွင်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်သွၼ် ဢၼ်လီတႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း။
- ၶူးသွၼ် တေႃႇမုၵ်ႉၸုမ်း လႄႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း
- ၶဝ်ႈႁူမ်ႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် မုၵ်ႉၸုမ်း။
- ႁပ်ႉထွမ်ႇသဵင်ၵၢင်ၸႂ် မုၵ်ႉၸုမ်း၊ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ၊ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း။
- သူၼ်းတုမ်ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း ႁႂ်ႈပွင်ႇၸႂ် ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လႄႈ ပၼ်ႁႅင်း လုၵ်ႈႁဵၼ်း။
- ၶူးသွၼ် တေႃႇႁူင်းႁဵၼ်း
- တေလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈတူင်ႉၼိုင်ႈ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း ။
- မီးလွင်ႈၼပ်ႉယမ် ႁၵ်ႉၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း မွပ်ႈဢၢပ်ႈပၼ်။
- ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ႁူင်းႁဵၼ်းတႃႇသေႇ။
- ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းပၵ်းပိူင်ႁူင်းႁဵၼ်း။
